Oleje nierafinowane - Blog

Zdrowe nawyki żywieniowe

Jesteś tutaj: Strona główna / Oleje nierafinowane / Wpływ kwasów Omega 3 na nasze zdrowie.

Wpływ kwasów Omega 3 na nasze zdrowie.

by 15 komentarzy

Omega 3Kwasy Omega 3

Mają fundamentalne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Stanowią wyjątkowy budulec naszych komórek. Dzięki nim błona komórkowa lepiej funkcjonuje, a to usprawnia wszystkie procesy życiowe. Biorą udział w stymulowaniu licznych procesów życiowych. Syntetyzują substancje biologicznie czynne niezbędne do regulacji pracy układu sercowo-naczyniowego, ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, przewodu pokarmowego, układu oddechowego oraz nerek i narządów rozrodczych. Niedobory skutkują upośledzeniem wielu czynności organów wewnętrznych, zwiększoną podatnością na infekcje, oraz chorobami skórnymi.

Kwasy Omega 3 należą do rodziny Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych (NNKT). Nasz organizm nie jest w stanie ich samodzielnie wytworzyć, więc muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. Występują trzy typy kwasów tłuszczowych Omega 3 biorących udział w ludzkiej fizjologii:

  • kwas α-linolenowy ALA – występuje w olejach roślinnych – np. w oleju lnianym i oleju konopnym;
  • kwas eikozapentaenowy EPA oraz kwas dokozaheksaenowy DHA – występują w olejach z ryb morskich – np. w oleju z kałamarnicy czy z kryla.

W organizmie z kwasu ALA syntetyzowane są kwasy EPA i DHA w obecności witaminy B3, B6, C oraz cynku i magnezu. Pamiętajmy też, że Omega 3 są kwasami bardzo nietrwałymi, wrażliwymi na światło i temperaturę. Dlatego też oleje z wysoką ich zawartością należy przechowywać w lodówce, w szczelnym opakowaniu i spożywać tylko na zimno.

NAJWAŻNIEJSZE są proporcje:

Ważnym w perspektywie zdrowia i dobrego samopoczucia jest zrównoważony stosunek kwasów Omega 6 (powszechnych w naszej diecie) do Omega 3. Badania wykazują, że najlepszy stosunek kwasów tłuszczowych Omega 6 do Omega 3 jest od około 2:1 do 6:1. Niestety, dieta przeciętnego Polaka nie spełnia takich wymagań. Przeciętnie przekraczamy normy dziesięciokrotnie!
Ale dlaczego proporcje są takie ważne?
Kwasy Omega 6 choć również należą do NNKT i pełnią bardzo ważne funkcje w naszym organizmie to, gdy są w nadmiarze, ułatwiają produkcję hormonów pro-zapalnych. Natomiast kwasy Omega 3 wypierając nadmiar kwasów Omega 6 z tkanek i ograniczając ich reaktywność z enzymami działają hamująco na stan zapalny.

Wpływ kwasów Omega 3 na poszczególne układy:

Układ krwionośny:

Kwasy Omega 3 pełną niezastąpioną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu krążenia. Zmniejszają ryzyko występowania chorób układu sercowo-naczyniowego. Wspomagają profilaktykę chorób wieńcowych. Regularnie przyjmowane zmniejszają ryzyko wtórnych oraz pierwotnych zawałów serca nawet o o 42%! Ponadto:

  • przeciwdziałają arytmii serca;
  • mogą zapobiec migotaniu przedsionków w przypadku zawału;
  • zapobiegają arteriosklerozie;
  • mają zdolność rozrzedzania krwi redukując jej lepkość i zmniejszając jej nadmierną krzepliwość;
  • uniemożliwiają przyklejanie się krwinek do uszkodzonych ścian naczyń krwionośnych, przez co zapobiegają powstawaniu zakrzepów i zatorów, zmniejszając ryzyko udaru niedokrwiennego u osób starszych;
  • przeciwdziałają stwardnieniu ścian tętnic poprzez zapobieganie procesom zapalnym;
  • są niezbędne do prawidłowego transportu lipidów, obniżają poziom LDL i podnoszą poziom HDL, hamują rozwój miażdżycy i przywracają równowagę w zaburzeniach przemiany cholesterolu;
  • stabilizują podwyższone ciśnienie tętnicze krwi, obniżają częstość akcji serca i poprawiają odporność na zmienność rytmu serca;
  • pomagają zapobiegać małopłytkowości (tzw. trombocytopenii) czyli zmniejszaniu się ilości krwinek płytkowych chroniąc przed: skazą krwotoczną, skłonnością do krwawień i wybroczyn oraz upośledzeniem zatrzymania krwawienia;
  • poprawiają funkcję makro i mikro krążenia u pacjentów z cukrzycą typu 2;
  • symulują krążenie krwi u osób chorych na żylaki zwiększając rozpad fibryny (substancji biorącej udział w krzepnięciu krwi);
  • są skuteczną bronią przeciwko tak poważnej chorobie jaką jest białaczka szpikowa. (Obecne leki nie prowadzą do całkowitego wyleczenia z tej choroby, a jedynie przedłużają pacjentowi życie. Przełomowe badania na zwierzętach dają jednak sporą nadzieję na to, iż wielokierunkowe działanie kwasów Omega 3 w walce z białaczką zostanie ostatecznie udowodnione naukowo.);
  • ostatnie badania wykazały, że kwasy Omega 3 zmniejszają śmiertelność u osób z sepsą lub wstrząsem.

Układ nerwowy:

Mózg zbudowany jest aż w 60% z kwasów tłuszczowych z czego 25% to kwasy Omega 3. Dlatego też są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania centralnego systemu nerwowego. Poprawiają ukrwienie mózgu i usprawniają przepływ bodźców nerwowych między substancją szarą i białą. W dużym stopniu odpowiadają za sprawność myślenia, rozumienia, zapamiętywania oraz poprawiają koncentrację, uwagę i kreatywność! Ochraniają centralny system nerwowy i łagodzą wiele chorób neurologicznych. Dodatkowo:

  • poprawiają ukrwienie mózgu i usprawniają przesyłanie sygnałów nerwowych;
  • wpływają na zmniejszenie uszkodzeń nerwów będących przyczyną drętwień oraz drżenia;
  • zabezpieczają przed uszkodzeniami nerwów przy cukrzycy i stwardnieniu rozsianym;
  • pomagają w leczeniu zwyrodnieniowej choroby parkinsona;
  • polepszają samopoczucie poprzez zwiększenie poziomu serotoniny – neuroprzekaźnika wpływającego pozytywnie na nasze samopoczucie;
  • pozwalają utrzymywać dobrą formę umysłową ludzi starszych, oraz zmniejszają ryzyko choroby Alzheimera i demencji;
  • wspomagają leczenie schorzeń psychicznych: schizofrenii, dysleksji, dystrakcji, autyzmu, depresji oraz manii w zaburzeniu dwubiegunowym;
  • zwiększają działanie leków przeciwdepresyjnych i zmniejszają wahania nastroju u chorego;
  • poprawiają stan zdrowia u osób z padaczką;
  • pozytywnie wpływają na kształtowanie się i rozwój mózgu oraz całego układu nerwowego płodu, co pozytywnie wpływa na intelekt i kreatywność;
  • symulują poprawny rozwój ruchowy niemowlęcia.

Układ pokarmowy:

Kwasy Omega 3 są niezmiernie ważne dla prawidłowej przemiany materii. Pełnią szczególną rolę w oddziaływaniu na procesy metaboliczne, oraz na systemy regulujące przemiany biochemiczne w komórkach i tkankach. Mają działanie rozkurczowe i żółciopędne oraz dzięki właściwościom przeciwzapalnym łagodzą stany zapalne jelit.

  • chronią przed chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy;
  • są pomocne w leczeniu stanów zapalnych przewodu pokarmowego: zapalenia jelit, choroby wrzodowej żołądka czy dwunastnicy;
  • wzmacniają, nawilżają, uszczelniają i regenerują błony śluzowe przewodu pokarmowego;
  • są pomocne w walce z zaparciami;
  • uniemożliwiają powstanie kamieni żółciowych oraz rozpuszczają już istniejące;
  • przyspieszają metabolizm oraz usprawniają procesy spalania tkanki tłuszczowej jednocześnie zapobiegając jej odkładaniu;
  • zapobiegają cukrzycy (nawet o 33% mniej zachorowań u osób na diecie bogatej w Omega 3);
  • mają działanie odwracające insulino-odporność, co jest istotne w walce z cukrzycą;
  • zmniejszają częstość wystąpienia nowotworu trzustki i jelita grubego;
  • używane w leczeniu przewlekłego zapalenia wątroby typu C.

Układ szkieletowy:

Kwasów Omega 3 potrzebujemy także, aby mieć zdrowe kości. Ułatwiają wchłanianie wapnia do tkanki kostnej zwiększając wytrzymałość kości. Chronią przed zapaleniem stawów, łagodzą bóle oraz sztywność towarzyszące chorobom reumatycznym.

  • łagodzą objawy choroby zwyrodnieniowej stawów, reumatoidalnego zapalenia stawów, oraz innych schorzeń stawowo–kostnych;
  • sprzyjają likwidacji przewlekłych stanów zapalnych;
  • zwiększają skuteczność leków przeciwzapalnych;
  • zmniejszają resorpcję kości (utratę masy kostnej) wspomagając profilaktykę i leczenie osteoporozy. Badania wykazały, że nadmiar kwasów tłuszczowych Omega 6 w stosunku do Omega 3 są przyczyną zwiększonej symulacji resorpcji kości.

Układ odpornościowy:

Kwasy Omega 3 zapewniają prawidłową pracę systemu immunologicznego, poprzez regulację poziomu cytokin, których podwyższony poziom sprzyja rozwojowi wielu chorób. Zwiększają naturalną odporność organizmu oraz zapobiegają:

  • chronicznym zapaleniom;
  • autoagresji systemu immunologicznego;
  • alergiom;
  • powstawaniu nowotworów.

Układ oddechowy:

Redukują dolegliwości chorób dróg oddechowych: astmy i alergii wziewnej oraz:

  • zmniejszają ryzyko zachorowania na zapalenie płuc i nowotwór;
  • u pacjentów z mukowiscydozą zmniejszają zapalenia i działają ochronnie przed nadprodukcją śluzu;
  • eliminują stany zapalne górnych dróg oddechowych;
  • mają korzystny wpływ na czynność płuc u sportowców (zmniejszają zużycie tlenu podczas ćwiczeń).

Układ moczowo-płciowy:

Kwasy Omega 3 znakomicie działają jako profilaktyka raka prostaty – u mężczyzn, oraz piersi i macicy – u kobiet. Mają również hamujący wpływ na wzrost już powstałego nowotworu i tworzenia się przerzutów. Mogą być pomocne w zapobieganiu odrzuceniu przeszczepu nerek (badania trwają). Mają ogromne znaczenie dla kobiet ponieważ:

  • wykazują pozytywny wpływ na cykl miesiączkowy (Blokują prostaglandyny, uwalniane podczas miesiączki, zwiększające jej obfitość);
  • zmniejszają ból związany ze skurczami menstruacyjnymi;
  • zapobiegają bezpłodności wywołanej zespołem policystycznych jajników;
  • zwiększają prawdopodobieństwo sukcesu prawidłowego wszczepienia się zapłodnionych in vitro jajeczek;
  • zmniejszają ryzyko wystąpienia niedorozwoju umysłowego i chorób psychicznych u dziecka w łonie matki;
  • zapobiegają przedwczesnemu porodowi (ryzyko spada nawet o o 50%);
  • zmniejszają ryzyko wystąpienia depresji poporodowej;
  • łagodzą skutki uboczne stosowania hormonalnej terapii zastępczej;
  • łagodzą objawy menopauzy (Mają wpływ na zdrowie serca, piersi, kości. Równoważą skoki nastrojów. Redukują suchość pochwy. Poprawiają kondycję skóry i włosów. Zmniejszają bóle stawów i suchość oczu oraz uderzenia gorąca.).

Wzrok:

Kwasy Omega 3 są niezmiernie potrzebne do prawidłowego rozwoju oka, dlatego ich niedobór może powodować poważne wady wzroku. Chronią komórki nerwowe w oku, nie dopuszczając do zwyrodnienia plamki żółtej (głównej przyczyny utraty wzroku przez osoby starsze). Ponadto są nieodzowne w leczeniu zespołu suchego oka.

Skóra, włosy i paznokcie:

Kwasy Omega 3 poprawiają stan skóry, ujędrniają ją, a nawet wygładzają zmarszczki. Mogą być stosowane również zewnętrznie.

  • pomagają w walce z atopowym zapaleniem skóry, łuszczycą i trądzikiem;
  • leczą odleżyny, owrzodzenia i czyraki;
  • przyspieszają regenerację naskórka i skóry właściwej;
  • pomocne przy kuracji zapobiegającej wypadaniu włosów;
  • symulują zdrowy wzrost włosów;
  • przyspieszają tempo gojenia się oparzeń;
  • wzmacniają paznokcie oraz chronią je przed rozdwajaniem i łamaniem.

Garstka opracowań i badań:

Joli

Reader Interactions

Komentarze

  1. Od roku mam przewlekle zapalenie żołądka i dwunastnicy, czy suplementacja omega 3 bedzie pomocna czy lepiej brać olej lniany lub z czarnuszki bo juz nie wiem co robic bo ciagle cos boli mimo drastycznej diety. Kurkume tez biore bo niby najlepsza na stany zapalne.

    Odpowiedz

    • Sebastianie,
      Przykro mi słyszeć, że od roku borykasz się z kłopotami żołądkowymi. Jako dietetyk kliniczny, mogę polecić Ci stosowanie oleju lnianego przed każdym posiłkiem. Dodatkowo proponuję wprowadzić do diety olej z rokitnika oraz tzw. błonniki śluzowe takie jak: łuska babki jajowatej.
      „Miksturkę” z oleju lnianego / odrobiny oleju z rokitnika / łuski babki jajowatej i letniej wody – spożywaj przed każdym posiłkiem – będzie to działać osłonowo/powlekająco, kojąco i regenerująco oraz dodatkowo wspierać będzie gojenie się ściany żołądka i odbudowę prawidłowych jej funkcji. Gdy poczujesz się lepiej to w/w miksturki zaczniesz dodawać odrobinę octu jabłkowego – aby przywrócić poprawne trawienie. Ocet wprowadź dopiero, gdy poczujesz, że ściana żołądka jest zgojona :) Zdrową żywnością można wiele zdziałać, ale pamiętaj, abyś moich rad nie traktował jako porady lekarskiej – jeśli twój przypadek jest poważniejszy niż jest mi wiadomo może on wymagać leczania farmakologicznego.
      Życzę szybkiego powrotu do zdrowia:
      Joli

      Odpowiedz

    • Witaj,
      Korekta artykułu nigdy nie powstała :) Stało się tak dlatego, że koncepcji nt. kwasów omega 3 jest bardzo wiele.

      – Pan Zięba kładzie nacisk na większy udział pierwotnego kwasu omega 6 w diecie.
      – Niemiecka biochemik Johanna Budwig kwasów omega 6 wcale nie uznaje w swoim programie leczącym nowotwory (polegającym na wysycaniu organizmu ogromną ilością omega 3).
      – Koncepcja proporcji 2:1 ~ 10:1 jest ciągle „żywa” i ma też swoją odmianę określającą minimalną ilość kwasów omega 3 w diecie na 1-3 g (dzięki czemu nie mamy już powodu, aby obawiać się ewentualnego prozapalnego szlaku metabolizowania kwasów omega 6)
      – Istnieją cenne kwasy z grupy omega 6 tzw. GLA występujące w olejach z wiesiołka, ogórecznika, nasion czarnej porzeczki czy konopnym, które stawiane są praktycznie na równi z przeciwzapalnymi właściwościami kwasów omega 3.

      Z tych wszystkich przyczyn stwierdziłam, że mieszanie w treści artykułu pod presją jednej z wielu koncepcji – jest działaniem całkowicie zbędnym.
      Dodatkowo, wszystkie te koncepcje doceniają fantastyczne właściwości kwasów omega 3 :)

      Pozdrawiam:
      Joli

      Odpowiedz

    • Artykul świetny. Ja niestety jestem z tych osób, które ryb nie lubią, dlatego piję tran norweski (…). W tranie kwasów omega nie brakuje!

      Odpowiedz

  4. Pan Zięba mówił, że wystarczy łyżeczka pierwotnych omega 3 i 6 w odpowiednich proporcjach, żeby organizm wytworzył sobie kwasy pochodne. Ciekawe, czy ta przemiana faktycznie jest taka skuteczna ? Co z osobami chorymi, ciężarnymi, jaka ilość oleju lnianego czy słonecznikowego pokryje zapotrzebowanie ?

    Odpowiedz

    • Kajka – bardzo chciałabym znać odpowiedź na twoje pytania :)
      Pan Zięba to bardzo mądry człowiek!

      Pozdrawiam: Joli

      Odpowiedz

  5. Witam. Mam zapytanie co do podawania dziecku oleju. Mam zamiar podawać olej lniany zmieszany z olejem słonecznikowym ( oczywiście nierafinowanym i na zimno tłoczonym) zakupionym od Państwa. Ale mam dylemat ile oleju słonecznikowego aby proporcje omega 3 do omega 6 były zachowane. Krzyś w grudniu skończy 4 latka i waży ok 17,5 kg. Podawałam już 1 łyżeczkę ( ok. 5 ml) oleju lnianego i zastanawiam się nad słonecznikowym. Zakupiłam też od Państwa olej kokosowy extra virgin i też zamierzam podawać go dziecku. Ale w jakiej ilości?

    Pozdrawiam
    Dorota

    Odpowiedz

    • Witaj Doroto,

      Musisz pamiętać, że oleje roślinne zimno tłoczone nierafinowane to nie lekarstwa, ani suplementy tylko po prostu naturalny nieprzetworzony element zdrowej diety :) Dlatego własnie nie można podać szczegółowego „dawkowania” – tak samo jak nie pytasz nikogo ile masła czy pasztetu posmarować na kanapkę :). Tłuszcze są bardzo istotne w diecie dziecka i dobrze by było, aby 30-35% energii było z nich pozyskiwane. Zakupione przez Ciebie oleje to nie jedyny tłuszcz jaki twój bąbel spożywa – tłuszcz jest w mięsie, mleku, orzechach, ciastkach, a nawet w owocach (np. awokado).

      Olej kokosowy możesz używać w kuchni zastępując nim tłuszcz jaki dotychczas używałaś do: pieczenia, smażenia, duszenia. Na zimno natomiast zastosuj olej lniany i słonecznikowy – np w sałatkach. Oczywiście jeżeli kładziesz nacisk na uzupełnienie niezbędnych kwasów tłuszczowych w diecie malucha to możesz te oleje podawać na łyżce.
      Odnośnie zachowania proporcji to:
      – olej lniany zawiera ok 54g/100g kwasów omega 3,
      – olej słonecznikowy zawiera 65-70g/100g kwasów wielonienasyconych (suma omega 3 i omega 6) – jednakże wiemy, że będą to głównie omega 6 z kilkuprocentowym udziałem omega 3.
      Jeżeli chcesz osiągnąć proporcję 2:1 ((2x omega 6 : 1x omega 3) to w przybliżeniu możesz użyć na 100g oleju lnianego 155g oleju słonecznikowego. Jednakże pamiętaj, że w standardowej diecie mamy przewagę kwasów omega 6 więc raczej skupiamy się na uzupełnianiu kwasów omega 3.
      Wracając do oleju kokosowego – jego właściwości eliminujące przerosty candidy najlepiej osiągnąć poprzez stopniowe zwiększanie udziału tego tłuszczu w diecie do 2-3 łyżek dziennie. Jednakże jeżeli będziesz go używała „na co dzień” w kuchni to nie widzę sensu ustalania jego dawek :) Co sądzisz?

      Pozdrawiam
      Zdrowia życzę!
      Joli

      Odpowiedz

  6. Czy autor tego artykułu, dość ciekawego zresztą, zmieniłby go, po zapoznaniu się z wiedzą przekazywaną w książce Jerzego Zięby ” Ukryte terapie” w rozdziale poświęconym kwasom tłuszczowym, szeroko omawiającym zwłaszcza rolę Omega3 i Omega6. Pozdrawiam

    Odpowiedz

    • Witaj Wacjanie,

      Uprzedziłeś moje zamiary :)
      Cieszę się, że książka i wykłady Pana Zięby zyskują na popularności. Oby informacje jakimi się z nami dzieli dotarły do jak najszerszego grona ludzi.
      Artykuł napisałam z dużą starannością opierając się na badaniach znanych mi w momencie jego powstawania. Całkiem niedawno zapoznałam się również z tym, co w temacie tłuszczy mówi Pan Zięba. W świetle nowych informacji artykuł wymaga doprecyzowania. Wkrótce ukaże się przypis uściślający :)

      Pozdrawiam serdecznie!

      Odpowiedz

  7. Mam pewne wątpliwości co do suplementów diety jako dobrego źródła omega-3. Przecież kwasy omega-3 są przecież bardzo nietrwałe i rozpadają się w wyniku wystawienia ich na działanie światła. Jest to przyczyną, dla której w porządnych aptekach przechowuje się olej lniany bogaty w omega-3 w ciemnych butelkach w zamknięciu. Czy w związku z tym w przezroczystych kapsułkach przechowywanych na półkach sklepowych w stosunkowo wysokich temperaturach faktycznie omega-3 mogą się uchować? Druga sprawa, to że nie wiemy jak te kapsułki są produkowane. Czy nie są lepszą alternatywą dla ryb morskich wspomniany olej lniany, rzepakowy i siemię lniane?

    Odpowiedz

    • Witam,
      Cieszę się z tego pytania :)

      Ja również mam wątpliwości co do wszelkich kapsułek i wszystkim je odradzam właśnie dlatego, że aby nietrwałe kwasy omega 3 pozostały niezmienione w takich kapsułkach musi występować jakiś konserwant (być może jest to naturalny antyutleniacz – ale nie wiem).

      Co do tranu z apteki również.
      Dlaczego?
      – Po pierwsze czystość wód z których pochodzą ryby, z których wytwarza się tran, jest daleka do doskonałości – więc śmiem przypuszczać, iż tran w aptece jest w jakiś sposób oczyszczany aby nie zawierał metali ciężkich (przynajmniej mam taka nadzieję…).
      – Po drugie ciemna butelka to nie wszystko. Kwasy Omega 3 utleniają się nie tylko pod wpływem światła i tlenu ale przede wszystkim pod wpływem temperatury.

      Osobiście polecam oleje zimnotłoczone: lniany, konopny, rzepakowy. Wyprodukowane z najwyższej jakości surowca, nieprzetworzone chemicznie, przechowywane w lodówce zarówno przed zakupem jak i po nim.

      Należy jednak pamiętać, że kwasy Omega 3 pochodzenia roślinnego (ALA) muszą przejść w organizmie konwersję do kwasów: EPA i DHA. Do tego potrzebna jest obecność witamin B3, B6, C oraz cynku i magnezu. Z wiekiem zdolność organizmu do syntetyzowania tych kwasów maleje, dlatego ważnym jest, aby zadbać o odpowiednią dawkę oleju np. lnianego oraz o obecność w diecie warzyw głównie zielono-listnych :)

      Zdrowia życzę!

      Odpowiedz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *